قلمدان
تیر
قلمدان یا جاقلمی، یکی از محصولات آشنا و در عین حال ناشناخته‌ای که امروز کمی از تاب و تب ابتدایی خود فاصله گرفته اما همچنان جایگاهی ارزنده را در میان انواع صنایع دستی به خود اختصاص داده است. احتمالا هرگاه هر یک از ما با لفظ قلمدان مواجه می‌شویم در ابتدا محفظه‌ای را تصور می‌کنیم که از آن برای حفظ انواع قلم و سایر لوازم مورد نیاز برای خطاطی استفاده می‌شود. در دنیال فعلی که اغلب همه محصولات به سمت دیجیتالی شدن یا به نوعی الکترونیکی شدن پیش می‌روند هنوز هم عشق به هنر و محصولاتی که هنر و اصالت در جای جای آن‌ها قابل مشاهده است، وجود دارند. قلمدان را باید یکی از آن محصولات تاریخی دانست که از روح خلاق هنرمندان ایرانی شکل گرفته و جایگاه ویژه‌ای را در میان انواع صنایع دستی موجود، به خود اختصاص داده است.
هرچند قلمدان محفظه یا جعبه‌ای برای نگهداری از قلم و سایر نوشت افزار است، اما نمی‌توان از آن تنها به عنوان یک محصول کاربردی یاد کرد؛ چرا که ذوق و زیبایی هنری که در گوشه گوشه آن اجراء شده این محصول را به چیزی فراتر از یک محصول ساده تبدیل کرده است. محصولی مانند قلمدان امروز در انواع بسیار متنوعی تولید شده که هر شخص می‌تواند متناسب با نیاز و علاقه خود دست به انتخاب آن بزند. قلمدان‌ها تاریخچهای خاص را پشت سر گذاشته‌اند تا امروز به محصولی خاص و فوق‌العاده کاربردی تبدیل شده و جایگاه خود را در میان انواع صنایع دستی پیداکرده‌اند. در ادامه همراه ما باشید تا آنچه برای آشنایی کامل با قلمدان مورد نیاز است را بررسی کنیم و شرحی کامل را ارائه دهیم.
جاقلمی یا قلمدان چیست و چه پیشینه‌ای را پشت سر نهاده
در وهله اول احتمالا آنچه که خود به آن واقف هستید این موضوع است که قلمدان و جاقلمی هر دو نام‌هایی هستند که برای یک محصول یا همان محفظه مورد نظر انتخاب یا در نظر گرفته شده‌اند. اما در رابطه با این پرسش که جاقلمی چیست باید تا حدودی پیشینه تاریخی استفاده از این محصول را بررسی کنیم. قلمدان یا جاقلمی محفظه‌ای با ساختاری خاص و بسیار متنوع است که به طبع از آن برای نگهداری از انواع نوشت افزارها خصوصا قلم‌های کاربردی و متنوع استفاده می‌شود. این محصول در ابتدا تنها برای کاتبان، شاعران، خوشنویسان، درباریان و به طور کلی آن دسته اندک از افرادی که به نوشتن آشنایی داشته‌اند تولید می‌شد و برای آن‌ها از ارزش و اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود.
در رابطه با جاقلمی چنین گفته می‌شود که این محصول در دوران‌های صفویه، قاجار، زندیه و حتی پیش‌تر از آن‌ها جایگاه برتری را به خود اختصاص داده بوده است، اما بهتر است بدانید که ارزش قلم و قلمدان تنها به این دوران‌ها اختصاص نداشته و پیش از ان نیز محبوب بوده است. اغلب طبق آنچه مطرح شده قلمدان نیز جزء لوازم شخصی هنرمندان به حساب می‌آمده و هر فرد محصول خاصی برای خود داشته که با نقوشی خاص و متفاوت علامت گذاری شده بوده است. در این میان شاید جالب باشد بدانید که اغلب برای دولتمردان و درباریان جاقلمی‌های منبت، خاتم یا نقره کوبی در نظر گرفته می‌شده و اغلب نیز طراحی و ساختار آن متناسب با رتبه شخص شکل می‌گرفته.
فرهنگ و تمدن کهن و اصیل ایرانی از همان ابتدا برای دانش اهمیت بسیار زیادی قائل بود. قلم نیز ابزاری است که اغلب آن را نشانه‌ای از تفکر، دانایی نوشتن و شاخصه اصلی یک تمدن می‌دانند. حال با این تفاصیل احتمالا خود متوجه شده‌اید که ارزش و اهیمت قلم و قلمدان تنها به علت ساختار خاص و زیبای آن‌ها نیست؛ بلکه این خود نوشتن و دانش است که به چنین محصولاتی ارزش والایی داده. قلم و قلمدان هر دو دارای شان و ارزش نمادینی هستند که هرچند امروز کمتر به آن پرداخته می‌شود اما اغلب هنرمندان و هنر دوستان به طور کامل با آن آشنایی دارند.
قلمدان دست ساز؛ بخشی از هنر و اصالت فرهنگ ایرانی
قلمدان‌های دست ساز را باید محصولاتی خاص و منحصر به فرد دانست که تنها یک محصول خاص نیست؛ بلکه بخشی از روح هنرمندان ایرانی است که در محصول دمیده شده و با چیره دستی هرچه تمام‌تر زیبایی خاص خود را به نمایش گذاشته است. هر یک از قلمدان‌های دست سازی که ما با نگاهی گذرا از کنار آن رد می‌شویم حاصل کار دست هنرمندانی است که ساعت‌ها برای رسیدن به ساختار مورد نظر خود بر روی این محصول کار کرده‌اند و ذوق و سلیقه هنری خود را در آن به نمایش گذاشته‌اند. همین موضوع است که باعث شده تا قلمدان‌های دست ساز از طراحی منحصر به فرد و غیر تکراری تشکیل شده و هر یک زیبایی خاص، خیره کننده و منحصر به فردی را به نمایش بگذارند. بهتر است بدانید که اصالت محصولات دست ساز به این است که مانند یکدیگر نباشند و حتی نقاط تمایز کوچکی با یکدیگر داشته باشند؛ چرا که در غیر این صورت تفاوتی میان محصولات ماشینی و دست ساز احساس نمی‌شود.
اغلب قلمدان‌های دست ساز از متریال‌های باکیفیت و طبیعی نظیر انواع چوب گردو، راش، چنار و سایر متریال‌های طبیعی باکیفیت و کمیابی تولید می‌شوند که ساختار فوق‌العاده‌ای دارند و بهترین محصولات را شکل می‌دهند. حتی گاهی برخی از محصولات هستند که با استفاده از استخوان، چرم طبیعی، عاج، انواع فلزاتی نظیر مس و برنج یا حتی تلفیقی از چندین محصول تولید می‌شوند که هر یک از ساختاری خاص و بی‌نظیر شکل می‌گیرند و دوام و کارایی بالایی دارند. ظاهر و زیبایی قلمدان از مواردی است که به سادگی می‌توان به آن پی برد؛ اما بهتر است بدانید که کیفیت، دوام، کارایی و ماندگاری انواع قلمدان دست ساز است که آن را از سایر محصولات ماشینی متمایز می‌کند.
علت محبوبیت قلمدان دست ساز را باید چه دانست؟
پیش‌تر هم کمی در رابطه با این موضوع که در دنیای مدرن امروزی کمتر کسی به استفاده از قلمدان روی می‌آورد صحبت کردیم. هرچند اغلب جایگاه استفاده از قلم و نوشتن روی کاغذ به نوشتن تکس‌های مختلف در فضای مجازی داده شده است اما این محصول همچنان به دلیل ارزش هنری و اصالت فرهنگی خود توانسته جایگاه برتری را در میان آثار هنری خاص به خود اختصاص دهد. قلمدان خاتم کاری دست ساز دقیقا همان محصول خاص و منحصر به فردی است که نه تنها کارایی خود را حفظ کرده بلکه از ساختاری بسیار خاص و منحصر به فرد پیروی می‌کند. قلمدان تنها یک محصول ساده نیست بلکه اثری هنری فوق‌العاده خاص و زیبا است که می‌تواند هدیه‌ای بسیار ارزشمند و متفاوت نیز برای اغلب افراد به شمار آید.
جمع بندی
قلمدان یا به عبارتی جاقلمی دست ساز محصولی بسیار شکیل و متفاوت است که نمی‌توان از آن تنها به عنوان یک ابزار ساده یاد کرد؛ بلکه چنین محصولی را باید روایتگری خاص از بخش‌های مختلف تاریخ و فرهنگ دانست که با احساس هنرمندان تلفیق شده و امروز به محصولی فرای انتظار تبدیل شده است. چنانچه شما هم به دنبال تهیه یک اثر هنری خاص و با ارزش هستید که از بابت کارایی و ماندگاری آن نیز بتوان اطمینان خاطر حاصل کرد، پیشنهاد ما تهیه قلمدان دست ساز خاتم کاری است که می‌تواند سالیان سال همراه شما باشد.
بازدید از گالری قلمدان چوبی
