معرفی ملیله کاری اصفهان

روش ساخت ملیله کاری

مواد اولیه و ابزار ملیله­ کاری

برای ساخت ملیله، از دو نوع ماده اصلی و فرعی استفاده می­شود. مواد اصلی آن مانند طلا، نقره و مس و مواد فرعی شامل: موم، زغال، مواد پاک­کننده، لحیم، تنه کار و بوره است.

مواد اصلی آن، به صورت خام در طبیعت وجود دارد که به شمش تبدیل و به صورت ورق ورق بریده و از آن استفاده می­گردد.

ابزار ملیله­ کاری تقریباً شبیه زرگری است و برخی از این ابزار و ادوات شامل : کوره با دم برقی، بوته، ریچه، دم باریک، سندان، چکش در اندازه­های مختلف، فرچه یا برس سیمی و غیره می­باشد.

مراحل تولید ملیله

برای ساخت نوار ملیله، بعد از انتخاب نقره با عیار مورد نظر و مناسب، آن را در کوره قرار داده و ذوب می­کنند و پس از ذوب شدن، داخل ریچه ریخته تا سرد شود. در این مرحله ملیله ه­ای نقره­ای به طول تقریبی ۲۵ تا ۳۰ سانتی­متر و قطر حدود ۵ میلی­متر ساخته می­شود. پس از آن، مفتول نقره­ای به دست آمده را بر روی سندان گذاشته و با چکش تبدیل به میله­ای چهار پهلو کرده و توسط چراغ کوره­ای یا شعلۀ گاز، حرارت داده تا نرم و قابل انعطاف شود، پس از آن، در دستگاه نورد قرار داده و به صورت مفتول­های باریک  با قطر دلخواه در می­آورند. مفتول­های باریک مجدداً در کوره قرار داده شده و حرارت می­بینند، سپس آنها را موم اندود کرده تا آمادۀ حدیده کردن شوند.

برای حدیده کردن، مفتول­های نقره را از بزرگ­ترین سوراخ حدیده عبور داده، سپس آنها را از سوراخ­های کوچک­تر و در پایان از کوچک­ترین سوراخ حدیده عبور می­دهند تا به مفتول بسیار نازک و ظریف با قطرهای یکسان و یکنواخت تبدیل شود. سپس دو رشته از این مفتول­های نازک را به صورت دولا با هم می­تابانند  و آن را از میان قسمت مسطح غلتک دستگاه نورد عبور می­دهند و در نهایت نوار باریکی به قطر تقریبی ۱ تا ۵/۱ میلی­متر از دستگاه نورد، خارج می­گردد که به آن ملیله گفته می­شود.

بعد از ساخت و آماده شدن نوار ملیله، برای ساخت اشیاء ملیله­ای، ابتدا یک صفحۀ فلزی مستطیل شکلی که عمدتاً از جنس مس و دارای ابعاد و اندازه­های مختلف است را با  لایه­ای به ضخامت ۳ الی ۴  میلی­متر کاملاً موم­اندود کرده، سپس قالبی که به شکل محصول مورد نظر بریده شده است را روی صفحه مسی قرار داده و نوار نقره­ای را که پهنایش از نوار ملیله بیشتر است، از اطراف قالب می­گذرانند تا شکل قالب را به خود گرفته و  درون موم قرار گیرد. پس از آن، به وسیلۀ دیواره­های بعدی، طرح کلی را قسمت­بندی کرده و میانۀ سطوح را با نقش­های ملیله که قبلاً  با نوار ملیله ساخته شده بود، پر کرده و در پایان، توسط مفتول­های بسیار ظریف، نقوش را به همدیگر متصل می­کنند تا اشکال ساخته شده به هم نخورد و نهایتاً اسکلت ملیلۀ ساخته شده را با ذوب کردن موم، از صفحۀ مسی جدا می­نمایند.

این اسکلت را بر روی سطح صاف و همواری قرار داده و مقداری گردۀ لحیم که شامل مخلوطی از براکس و برادۀ نقره است را روی آن می­ریزند و شعلۀ گاز را بر روی آن حرکت داده تا کمی گرم شود. در اثر حرارت دادن، گردۀ لحیم ذوب شده و این کار باعث اتصال نقش­های کوچک به یکدیگر و همچنین به دیواره­های نقش می­گردد. پس از این کار سیم­های فولادی را بریده و محصول تقریباً آماده شده را در محلول رقیق اسید سولفوریک و یا در داخل ظرف حاوی زاغاب(محلول زاج سفید و آب) جوشانده تا اضافات و لکه­های روی نقره برطرف شود. در انتها، جهت پاک کردن محصول ساخته شده و از بین بردن ناهمواری­های موجود،  با کمک یک برس سیمی ظریف، آن را پاک کرده  و پرداخت می­کنند.

یک نوع دیگری از ملیله نیز  با خم کردن و لحیم دادن صفحات ملیله­ای ساخته می­شود. بدین صورت که ابتدا از ملیله، صفحاتی به انداره­های مورد نظر تهیه و سپس با این صفحات محصولاتی مانند پایۀ استکان و لیوان، سینی، قندان، قاشق چای­خوری، قاب عکس، گل سینه و… می­سازند سپس دسته و پایۀ آن را با نقره­ای با عیار پایین­تر ساخته و بر روی آن سوار می­کنند.

نقش­های رایج ملیله­ کاری

همانند سایر نقش­های کار شده در صنایع دستی که بیشتر ذهنی و الهام گرفته از طبیعت و طرح و نقش­های سنتی هستند، در ملیله­کاری نیز، این­گونه طرح­ و ریزنقش­ها متداول­تر هستند.

برخی از متداول­ترین آنها شامل: اشک، جغه، پیچک، ترمه و غنچه، واو ملیله، دو چشم، برگ و… هستند که هر کدام از آنها از ویژگی­های خاص  خود برخوردارند.

محصولات ملیله­ کاری

همان­گونه که در بخش­های قبلی ذکر شد، محصولات ملیله­کاری عبارتند از: انواع مختلف تزئینی و زینتی. محصولات ملیله­کاری تزئینی شامل شربت­خوری، گل سفید، قاب عکس، بشقاب، شیرینی ­و شکلات­خوری، سینی، آینه و شمعدان و … و انواع مختلف زینتی آن همچون گوشواره، زنجیر، گل­سینه، سنجاق می­باشند.

برای مشاهده و خرید انواع صنایع دستی اصفهان با بهترین قیمت و کیفیت از معتبرترین فروشگاه آنلاین صنایع دستی اصفهان وارد شوید.