کاشی سازی

هنرساخت خشت های سفالی با لایه ای از نقش و نگار های لعابی و رنگی، برای پوشاندن انواع سطوح در بنا کاشی سازی گویند.کاشی ابزاری سفالی است که طول و عرض آن مختلف بوده و یک روی شیشه ایی و صاف دارد وعلاوه بر نقش تزیینی به عنوان عایق رطوبت در بنا نیز به کار می رود .واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال سازی و کاشی گری مشهور بوده است .کاشی قدمتی دیرینه دارد واز جمله تحولات و پیشرفتهایی است که بشر در زمینه آجرسازی به دست آورده است .آغاز کاربرد آجرهای رنگی در ساختمان هنوز مشخص نیست اما نمونه هایی که در عیلام از هزاره دوم پیش از میلاد کشف گردیده جزء اولین کشفیاتی است که در این زمینه انجام شده است .از جمله آثاری که در فلات ایران بدین گونه کار می شده می توان به ساختمانهایی در شوش و تخت جمشید اشاره نمود.کاشیکاری در دوره خلفای عباسی و بعد از آن احیا می شود به گونه ای که بنا بر نظر پروفسور پوپ: نخستین بار کاشی های لعابی در سده دوازدهم میلادی در گنبد مسجد جامع قزوین پدید آمده اما به محض اینکه این روش آغاز گردید به تندی و شتاب توسعه یافته و در چند نسل تمام ساختمانها با کاشیکاری بسیار زیبا پوشانده شده.کاشی های ابتدایی با یک لعاب رنگی ساده بیشتر با اشکال هندسی در زمینه آجری کار می شدند.ولی با ادامه این روند در پایان سده دوازدهم میلادی کاشیهای نقش دار پدید آمد. کاشی کاری با دو شیوه اساسی کاشی معرق و کاشی هفت رنگ اجرا می گردد .

البته کاشی زرین فام ،کاشی معقلی و … از دیگر انواع این رشته است که کاربرد کمتری دارد. کاشی معرق یکی از ابتدایی ترین و در عین حال زیباترین شیوه های پوششی بنا می باشد در این روش پس ازپخت خشت خام در کوره سطح کاشی با لعابهای رنگی چون آبی ،فیروزه ای ،سبز ،زرد و…پوشانده شده و مجددا در کوره پخت می شود .سپس طرح مورد نظر را روی کاغذ کشیده و پس از چسباندن روی کاشی قسمتهای اضافی با تیشه زدوده شده تا طرح مورد نظر از دل کاشی بیرون آید .در ادامه تمامی قطعات تراشیده و سوهان کاری شده متناسب با طرح و رنگ آن در کنارهم جفت می شوند به گونه ای که بین آنها فضای خالی کمتری باشد. قطعات خرد شده برای به دست آمدن طرح کلی بالعکس روی زمین چیده می شوند و از پشت و با کمک یک شبکه فلزی و دوغاب گچ به صورت یک تکه در می آید و برای نصب در قسمتهای مختلف بنا آماده می گردد.

به دلیل مشقت هایی که در ساخت این نوع کاشی وجود داشته درکنار کاشی معرق، کاشی هفت رنگ نیز پدیدار شده تا بتوان در مدت زمان کمتر و سریع تر کل بنا را با کاشیها پر از نقش و نگارپوشش داد.در کاشی هفت رنگ متناسب با اندازه طرح ،کاشی ها خام پخت کنارهم چیده شده و سپس طرح از طریق چرمه و گرد ذغال روی آن منتقل می شود.پس ا ز رنگ آمیزی تمام سطح کاشی با رنگ ،سطح رویه کاشی با لعاب سفیدی که بعد از پخت شفاف می گردد پوشانده می شود.طرحهایی که برای کاشی هفت رنگ به کار می رود شامل طرح محرابی،گلدانی،گل وبوته، اشکال هندسی وانواع نقش پرندگان و حیوانات می باشد. امروزه دیده می شود که بجای نقاشی و رنگ آمیزی روی خشت خام از سرامیک های سفید استفاده شده و طرح را با چاپ سیلک روی آن ایجاد می کنند که از لحاظ تکنیکی نه تنها در رنگ و لعاب بلکه از لحاظ کیفی نیز با کاشی سازی سنتی بسیار فاصله دارد. فروش اینترنتی صنایع دستی اصفهان