پیشینه و معرفی تابلو فرش دستباف
تابلوفرش به فرشهایی گفته میشود که معمولاً جنبۀ تزئینی دارند، همانند تابلو قاب شده و بر روی دیوار نصب میگردند و به دو نوع دستباف و ماشینی طبقهبندی و تقسیم میشوند. کشور ایران در زمرۀ یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تابلوفرش در دنیا است.
تابلوفرشبافی که در ادامۀ فرآیند قالی و قالیچههای تصویری و با نوآوری و خلاقیت در کاربرد آن از زیر پا به روی دیوارها رفت. این فرآیند در نتیجۀ ایدهپردازیهای بافندۀ ماهر ایرانی بوده است.
این فرشهای دستباف کاملاً جنبۀ تزئین داشته و مانند تابلو بر روی دیوار نصب میشوند و زیبایی و جلوۀ خاصی به محیط منزل یا محل کار میبخشند.
امروزه تابلوفرش یکی از منحصر به فردترین و زیباترین وسایل تزئینی خانه است که با جذابیت و زیبایی خیرهکنندۀ خود مورد توجه افرادی که به هنر علاقۀ خاصی دارند، واقع شده است. این هنر زیبا نه تنها در ایران طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده، بلکه اروپاییان، آمریکاییها، چینیها و اعراب نیز علاقۀ وافری به این محصول نشان دادهاند.
تابلوفرش هنری است که در چند سال اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و بافت آن در سراسر کشور رونق یافته است. این هنر زیبا از مواد اولیهای همچون نخ، تاروپود و غیره تشکیل و همچنین دارای طرحهای بسیار متفاوتی است که در بین آنها تعدادی دارای بیشترین فروش هستند که البته فروش آن به عواملی همچون جنس و نخ و طرح به کار رفته در آن بستگی دارد، بهتر است برای خرید تابلوهای پر فروش از مکانهای معتبر آنها را خریداری نمائید.
با توجه به سایر وسایل داخل محیط خانه یا محل کار و سبک دکوراسیون آن، میتوانید تابلوفرش مناسب را انتخاب کرده و به اصطلاح ست کنید و فضایی بسیار زیبا و جذاب بیافرینید.
تابلوفرش یا همان فرشهای تابلویی که برخی آنها را فرشهای هنری تصویری نیز نام نهادهاند، در زمرۀ فرشهای ریزبافت است. اساساً چون فرشهای تابلویی دارای طرحهای تصویری است، لذا در قالیبافی با رجشمار بالا تولید میشود، زیرا تنها به این وسیله است که میتوان نقاط ریز طرح را با تراکم گره و ایجاد سایه روشن با انواع رنگها نشان داد.
در گذشته نیز، جهت تزئین دکوراسیون خانه استفاده میشده و تأثیر زیادی در زیبایی محیط خانه داشته است ولی امروزه رواج و رونق بیشتری پیدا کرده است.
در تابلوفرش دستباف، ظرافت و دقت به کار رفته نسبت به تابلوفرش ماشینی بیشتر است، به دلیل اینکه سایز تابلوفرشهای دستی نسبت به فرش دستی کوچکتر است، در نتیجه تنوع نقش و رنگ و مدل بافت آنها حساستر و ظریفتر میباشند و نیاز به رعایت یک سری ریزهکاریهای بیشتر توسط بافنده دارد.
یکی از مشاغل اصلی مردم در بسیاری از شهرها و مناطق مختلف ایران و روستاها و عشایر، بافت فرش و قالی میباشد. از جمله منطقه آذربایجان، اصفهان، خراسان، همدان، کردستان، کرمان، فارس، عشایر منطقه ترکمن، تهران، اراک، کرمانشا، یزد و سیستان و بلوچستان.
برای مشاهده و خرید انواع تابلو فرش دستباف از فروشگاه صنایع دستی پارسیان اصفهان دیدن فرمایید.
انواع تابلو فرشهای معروف
تابلوفرش فصلهای مختلف سال، عکس بازیگران و آثار تاریخی از جمله طرحهای استفاده شده در نقشۀ تابلو فرشهای دستباف هستند.
تابلوفرشها از لحاظ طرح و نقشه به موارد زیر دستهبندی میگردند: مناظر طبیعی مثل درختان، گلها، رودخانه، جنگل، و مناظر نظیر آن، حیوانات و تصاویر طبیعی از حیوانات، گلها و تصاویر مربوط به دستههای طبیعی و تزئینی، چهره(تصاویر مربوطه به چهرۀ هنرمندان مشهور موسیقی و سینما)، تصاویری از اشخاص مشهور جهان که اکثراً به صورت تک تابلوفرش و سفارشی بافته میشود، ترکیبی از تصاویر مناظر و حیوانات و بناهای تاریخی، نقاشی هنرمندان مشهور جهان که ماندرگار و به یاد ماندنی هستند، مانند آثار هنرمندان نقاشی ایران زمین(استاد محمود فرشچیان با عنوان مینیاتور).
طرحهای پرتره، و اینیکاد، طرح گل، طرح و نقشه کوچه باغ، شام آخر، شاعر جوان، باغ ونیز، عروس پاپ، طرح پیانوزن، مسافرت خانوادگی، خفته در باغ و همچنین تابلوفرشهای با طرح چهره، گل و… از جمله طرحهای معروف تابلوفرشهای دستباف میباشند.
نکات مهم جهت خرید و انتخاب تابلو فرش
در هنگام خرید تابلوفرش به قسمت پشت کار توجه نمائید چرا که دربرگیرندۀ اطلاعات بسیاری در مورد آن میباشد، نوع گرهها از نظر درشت و ریز بودن آن اهمیت دارد.
به سبب اینکه قاب، کجیهای تابلوفرش را میپوشاند، پس بهتر است ابتدا آن را بدون قاب خریداری و دو طرف فرش را روی هم قرار داده تا کج یا صاف بودن آن مشخص شود و با اطمینان خاطر از صاف بودن محصول، اقدام به خرید و سپس قاب نمودن آن نمائید.
تابلوفرشهایی که چلۀ ابریشمی دارند، گرانتر میباشند، چله یا پرزهای ابریشمی درخشانتر و ظریفتر از چله و پرز نخی بوده و قاعدتاً جلوۀ زیباتری به کار میدهند.
پرداخت تابلوفرش نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و هنری است که اگر بدون مهارت انجام گیرد، نه تنها در کیفیت ظاهری آن تأثیر منفی میگذارد، بلکه از ارزش آن نیز کاسته میگردد.
سایز و اندازۀ تابلو فرش
اکثر این نوع فرشها در اندازههای ۳۵*۵۰، ۵۰*۷۰، ۷۰*۱۰۰، ۸۰*۱۲۰، ۱۰۰*۱۵۰ و ۲۰۰*۳۰۰ سانتیمتر بافته میشوند.
این تابلوفرشها در طرحها و اندازههای مختلفی بافته شده که عموماً سایزشان ۳۵*۵۰ سانتیمتر تا ۳*۲ متر میباشند، با توجه به اندازه و سایز تابلوفرش، ارزش ریالی آنها بسیار بیشتر از فرشهای دیگر میباشد.
معرفی خاستگاه تابلو فرش ایرانی
قالی سردرود، نوعی قالی ایرانی است که در سردرود تبریز تولید شده و دارای سابقۀ یکصد ساله است. قالیبافی برای اولین بار توسط «محمود آقاحکیم» وارد زندگی اهالی سردرود شد و بعد از آن توسط افراد دیگری مانند «حاجسید حاجآقااسحاقیان»، «اعلاباف» و «حاج ابوالقاسم شریفزاده» پیگری و گسترش یافته است.
خاستگاه این نوع فرش در ایران، شهر کوچک ولی با قدمت سه هزار سالۀ سردرود، یکی از شهرهای تبریز در استان آذربایجان شرقی که به عنوان پایتخت تابلوفرش در جهان لقب گرفته و ثبت جهانی شده است. تابلوفرش سردرود قدمت ۸۰ ساله داشته و طرحهای آنجا به علت طیف وسیع رنگ به کارگرفته شده و ظرافت آن از ارزش و مقبولیت جهانی برخوردار است، تابلوفرش دستباف سردرود اغلب در قالب پرتره بافته و اکثراً نقشهای هنری، منظره، نقاشی، آیات قرآن و دیگر طرحهای مرسوم به کار رفته شده در آن، به ثبت جهانی رسیده است.
فرآیند ثبت جهانی تابلوفرش دستباف سردرود، براساس معاهدۀ لیسبون در «سازمان جهانی مالکیت فکری» واقع در وین اتریش به ثبت رسید و رونمایی از آن در شهر سردرود در تاریخ ۱۶ دیماه ۱۳۹۵ انجام شد.
فرآیند طراحی و تهیۀ نقشۀ تابلو فرش
جهت بافت تابلوفرش بیشتر از نقشههای کاغذی استفاده میشود. بدین صورت که بعد از انتخاب تصویر، تصویر مورد نظر را به تناسب اندازه تابلوفرش توسط نقاش یا با استفاده از دستگاههای چاپ تصاویر بر روی کاغذ چاپ کرده و با تقسیمبندی شطرنجی کاغذ چاپشده، توسط بافنده بافته میشود. با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از کامیپیوتر و الگوریتمهای پردازش تصاویر بیتی، تصاویر مربوط به تابلوفرش، توسط نرمافزارهای خاص آن به کدهای با دو پارامتر موقعیت مکانی بر روی تصویر و رنگ هر نقطه، تبدیل میشود که در اصطلاح نقشههای کامپیوتری نامیده میشوند.
محل نمایش و عرضه تابلوفرش
در نمایشگاهها به خصوص نمایشگاه بینالمللی تهران به صورت ادواری(در شهریورماه هر سال) فرش و تابلوفرش، جهت بازدید و فروش به نمایش عمومی قرار میگیرد.
انواع الیاف و نخ به کارگرفته شده در بافت تابلو فرش
نخهای مورد استفاده شده در تابلوفرش دو نوع نخهای ترکیبی و غیر ترکیبی هستند.
نخهای غیرترکیبی که به صورت یک دست و تنها از یک جنس مانند ویسکوز، ، پنبه، پلی پروپیلین، اکریلیک، ابریشم و پشم تشکیل شده است.
نوع دیگر نخ، نخهای ترکیبی از دو یا چند الیاف که با یکدیگر مخلوط شده و ساختار جدید همراه با ویژگیهای جدید دارند. برای تولید اینگونه نخ، فرآیند ترکیب الیافهای مختلف که دارای رنگ و ضخامت، نوع و اندازههای مختلف است، صورت میگیرد. این نخها قبل از ریسیدن به دست میآیند و دوام، استحکام و تنوع بیشتر و هزینۀ کمتری دارند.
نخ ابریشم :
نخ ابریشم که به دو صورت یا از پیلۀ کرم ابریشم و یا به صورت مصنوعی تولید میشود، مستحکمتر از الیاف پشمی میباشند، بافت فرش و تابلوفرشی که با اینگونه الیاف مخصوصاً طبیعی آن بافته میشود، کاری بسیار ظریف، دقیق و پرزحمت است به همین دلیل گرانبهاتر از سایر فرش و تابلوفرشهاست.
نخ کرک :
کرک یکی از مواردی است که در قالیهایی که دارای ظرافت زیاد هستند، مورد استفاده میباشد و دارای قیمت نسبتاً بالایی است. کرک به پشم نرمی که روی بدن حیواناتی مانند بز، گوسفند و شتر روئیده و در هنگام شانه کردن آنها، بین دانههای شانه گیر میکند، گفته میشود.
نخ پشمی :
نخ پشمی از الیاف به دست آمده از پشم گوسفند تهیه میگردد، کیفیت نخهای پشمی، به نژاد گوسفند، زمان چیدن پشم و نحوۀ ریسیدن آن بستگی دارد.
نخ پنبه :
امتیاز نخ پنبهای نسبت به نوع ابریشمی آن، این است که آفت بید تمایلی به خوردن آن نداشته و چنانچه در معرض بیدخوردگی قرار گیرد، تنها پرز و یا گوشت آنها از بین میرود و سوراخی در آن ایجاد نمیگردد، بنابراین به آسانی میتوان از طریق گره زدن بر روی شبکه تار و پود فرش که سالم باقی مانده، طبقۀ جدیدی از پرز به وجود آورد. پنبه پس از برداشت، تمیز و رنگ و پس از ریسیدن به نخ تبدیل میگردد، برخلاف پشم، خاصیت الاستیکی و ارتجاعی ندارد که این ویژگی یک مزیت جهت حفظ شکل اولیۀ آن است و با شست و شوی زیاد، شکل و رنگ خود را حفظ میکند.
نخهای مورد استفاده در تابلوفرش، ابریشم(البته از نوع طبیعی)، مرینوس تبریز، پشم، نخهای از جنس الیاف مصنوعی مثل آکریلیت هستند.
جنس الیاف ابریشم بهتر و مقاومت آنها بالاتر از الیاف مرینوس و پشم میباشد و تابلوفرشی که با این الیاف بافته میشوند بسیار ارزشمندتر و گرانتر و دلرباتر هستند.
نخ مرینوس در درجه بعد از جنس و مقاومت قرار دارد و در مقایسه با نخ پشم از برتری بسیار بالاتری برخوردار است، به دلیل اینکه نخهای مرینوس نسبت به پشم باریکتر هستند، در نتیجه، بافت حاصل زیباتر خواهد شد. همچنین الیاف پشم با گذر زمان دچار ساییدگی شده ولی نخ مرینوس اینگونه نیست، بنابراین برای استفاده از نخ مناسب جهت بافت تابلوفرش در مقام مقایسه ابریشم، بعد مرینوس، بعد پشم از نظر مقاومت قرار دارند.
الیاف مصنوعی نیز نوع دیگر نخهای به کاررفته در تابلوفرشهای ماشینی هستند، از انواع آن میتوان آکریلیک و پلیاستر را نام برد. نوع نخهای به کار گرفته شده در آن، به دلیل شیمیایی بودن، از مقاومت بسیار کمتری نسبت به الیاف تابلوفرشهای دستباف برخوردارند.
نکتۀ دیگر این که الیاف ابریشم به دو دستۀ طبیعی و مصنوعی طبقهبندی میشوند که در تابلوفرشهای دستباف از نوع الیاف ابریشم طبیعی و در تابلوفرشهای ماشین، از الیاف ابریشم مصنوعی به کار گرفته میشود. دقیقاً به همین علت است که قیمت و ارزش تابلوفرشهای دستباف بسیار بیشتر از نوع ماشینی آن است.
بازار فروش تابلوفرش :
همانگونه که گفته شد، تابلوفرش، یکی از هنرهای منحصر به فرد ایرانی است که با گذر زمان و اخیراً، جایگاه بسیار خاص و ویژهای در بازارهای داخلی و خارجی پیدا کرده است.
تابلوفرش نیز، همانند فرشهای ماشینی و دستباف، سهم قابل توجه و ویژهای در زندگی مردم پیدا کرده که هم به صورت ماشینی و هم دستیافت تولید میگردد، ولی از آنجا که نوع دستی نسبت به نوع ماشینی نیاز به زحمت و تلاش بیشتری دارد، تابلوفرش دستباف ارزش و قیمت و جایگاه بالاتری دارد.
معروفترین تابلوفرشهای دستباف مربوط به شهرهای کاشان و تبریز هستند.
نکات مهم در هنگام خرید تابلو فرش
برای خرید و تهیۀ تابلوفرش به چند نکتۀ کلیدی و مهم باید توجه شود: جنس و قیمت آن، نوع طرحی که استفاده شده، نوع بافت تابلو، اندازۀ آن.
توجه و دقت به بافت تابلوفرش یکی از نکات مهم و لازم جهت خرید آن است. اصولاً زمانی که سخن از بافت فرش میشود، ذهن ناخودآگاه به سمت تراکم آن میرود، این نکته در مورد تابلوفرش نیز صادق است.
تراکم تابلوفرش یکی از عوامل تعیینکنندۀ قیمت آن است، با افزایش تراکم، تابلوفرش ریز بافتتر شده و از دید بیننده ظریفتر به نظر میرسد و همین امر باعث میشود طرح و نقش تابلو، پرجلوهتر و پرزرق و برقتر شود.
شما میتوانید به هنگام خرید و انتخاب تابلوفرش، تابلوفرشهایی را انتخاب نمایید که طرح و رنگ آنها با دکوراسیون منزلتان هماهنگی داشته باشند، به عنوان مثال رنگ و طرحهایی را انتخاب نمایید که به رنگ پرده، مبل و یا فرش محیطتان نزدیکتر و در اصطلاح ست باشند.
از جمله موارد مهم در هنگام خرید تابلوفرش، توجه به جنس آن میباشد. جنس تابلوفرش به نخی که بافندۀ آن برای بافت تابلو استفاده میکند، بستگی دارد.
جنس نخ یا الیاف به کار رفته، اندازه و همچنین میزان تراکم تابلوفرش، نوع طرح و نقشۀ به کار رفته در آن عواملی هستند که در تعیین قیمت و ارزش آن سهم به سزایی دارند.
برای مشاهده ، خرید و استعلام قیمت بروز انواع صنایع دستی اصفهان از فروشگاه اینترنتی صنایع دستی پارسیان اصفهان دیدن فرمایید.