تابلو فرش دستباف

تابلو فرش اعلی

تابلو فرش اعلی

پیشینه و معرفی تابلوفرش

تابلوفرش به فرش­هایی گفته می­شود که معمولاً جنبۀ تزئینی دارند، همانند تابلو قاب شده و بر روی دیوار نصب می­گردند و به دو نوع دست­باف و ماشینی طبقه­بندی و تقسیم می­شوند. کشور ایران در زمرۀ یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تابلوفرش در دنیا است.

تابلوفرش­بافی که در ادامۀ فرآیند قالی و قالیچه­های تصویری و با نوآوری و خلاقیت در کاربرد آن از زیر پا به روی دیوارها رفت. این فرآیند در نتیجۀ ایده­پردازی­های بافندۀ ماهر ایرانی بوده است.

این فرش­های دست­باف کاملاً جنبۀ تزئین داشته و مانند تابلو بر روی دیوار نصب می­شوند و زیبایی و جلوۀ خاصی به محیط منزل یا محل کار می­بخشند.

امروزه تابلوفرش یکی از منحصر به فردترین و زیباترین وسایل تزئینی خانه است که با جذابیت و زیبایی خیره­کنندۀ خود مورد توجه افرادی که به هنر علاقۀ خاصی دارند، واقع شده است. این هنر زیبا نه تنها در ایران طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده، بلکه اروپاییان، آمریکایی­ها، چینی­ها و اعراب نیز علاقۀ وافری به این محصول نشان داده­اند.

تابلوفرش هنری است که در چند سال اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و بافت آن در سراسر کشور رونق یافته است. این هنر زیبا از مواد اولیه­ای همچون نخ، تاروپود و غیره تشکیل و همچنین دارای طرح­ها­ی بسیار متفاوتی است که در بین آنها تعدادی دارای بیشترین فروش هستند که البته فروش آن به عواملی همچون جنس و نخ و طرح به کار رفته در آن بستگی دارد، بهتر است برای خرید تابلوهای پر فروش از مکان­های معتبر آنها را خریداری نمائید.

با توجه به سایر وسایل داخل محیط خانه یا محل کار و سبک دکوراسیون آن، می­توانید تابلوفرش مناسب را انتخاب کرده و به اصطلاح ست کنید و فضایی بسیار زیبا و  جذاب بیافرینید.

تابلوفرش یا همان فرش­های تابلویی که برخی آنها را فرش­های هنری تصویری نیز نام نهاده­اند، در زمرۀ فرش­های ریزبافت است. اساساً چون فرش­های تابلویی دارای طرح­های تصویری است، لذا در قالی­بافی با رج­شمار بالا تولید می­شود، زیرا تنها به این وسیله است که می­توان نقاط ریز طرح را با تراکم گره و ایجاد سایه روشن با انواع رنگ­ها نشان داد.

در گذشته نیز، جهت تزئین دکوراسیون خانه استفاده می­شده و تأثیر زیادی در زیبایی محیط  خانه داشته است ولی امروزه رواج و رونق بیشتری پیدا کرده است.

در تابلوفرش دست­باف،  ظرافت و دقت به کار رفته نسبت به تابلوفرش ماشینی بیشتر است، به دلیل اینکه سایز تابلوفرش­های دستی نسبت به فرش دستی کوچکتر است، در نتیجه تنوع نقش و رنگ و مدل بافت آنها حساس­تر و ظریف­تر می­باشند و نیاز به رعایت یک سری ریزه­کار­ی­های بیشتر توسط بافنده دارد.

یکی از مشاغل اصلی مردم در بسیاری از شهرها و مناطق مختلف ایران و روستاها و عشایر، بافت فرش و قالی می­باشد. از جمله منطقه آذربایجان، اصفهان، خراسان، همدان، کردستان، کرمان، فارس، عشایر منطقه ترکمن، تهران، اراک، کرمانشا، یزد و سیستان و بلوچستان.

انواع تابلوفرش­های معروف

تابلوفرش فصل­های مختلف سال، عکس بازیگران و آثار تاریخی از جمله طرح­های استفاده شده در نقشۀ تابلو فرش­های دست­باف هستند.

تابلوفرش­ها از لحاظ طرح و نقشه به موارد زیر دسته­بندی می­گردند: مناظر طبیعی مثل درختان، گل­ها، رودخانه، جنگل، و مناظر نظیر آن، حیوانات و تصاویر طبیعی از حیوانات، گل­ها و تصاویر مربوط به دسته­های طبیعی و تزئینی، چهره(تصاویر مربوطه به چهرۀ هنرمندان مشهور موسیقی و سینما)، تصاویری از اشخاص مشهور جهان که اکثراً به صورت تک تابلوفرش و سفارشی بافته می­شود، ترکیبی از تصاویر مناظر و حیوانات و بناهای تاریخی، نقاشی هنرمندان مشهور جهان که ماندرگار و به یاد ماندنی هستند، مانند آثار هنرمندان نقاشی ایران زمین(استاد محمود فرشچیان با عنوان مینیاتور).

طرح­های پرتره، و این­یکاد، طرح گل، طرح و نقشه کوچه باغ، شام آخر، شاعر جوان، باغ ونیز، عروس پاپ، طرح پیانوزن، مسافرت خانوادگی، خفته در باغ و همچنین تابلوفرش­های با طرح چهره، گل و… از جمله طرح­های معروف تابلوفرش­های دست­باف می­باشند.

نکات مهم جهت خرید و انتخاب تابلوفرش

در هنگام خرید تابلوفرش به قسمت پشت کار توجه نمائید چرا که دربرگیرندۀ اطلاعات بسیاری در مورد آن می­باشد، نوع گره­ها از نظر درشت و ریز بودن آن اهمیت دارد.

به سبب اینکه قاب، کجی­های تابلوفرش را می­پوشاند، پس بهتر است ابتدا آن را بدون قاب خریداری و دو طرف فرش را روی هم قرار داده تا کج یا صاف بودن آن مشخص شود و با اطمینان خاطر از صاف بودن محصول، اقدام به خرید و سپس قاب نمودن آن نمائید.

تابلوفرش­هایی که چلۀ ابریشمی دارند، گران­تر می­باشند، چله یا پرزهای ابریشمی درخشان­تر و ظریف­تر از چله و پرز نخی بوده و قاعدتاً جلوۀ زیباتری به کار می­دهند.

پرداخت تابلوفرش نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و هنری است که اگر بدون مهارت انجام گیرد، نه تنها در کیفیت ظاهری آن تأثیر منفی می­گذارد، بلکه از ارزش آن نیز کاسته می­گردد.

سایز و اندازۀ تابلوفرش

اکثر این نوع فرش­ها در اندازه­های  ۳۵*۵۰، ۵۰*۷۰، ۷۰*۱۰۰، ۸۰*۱۲۰، ۱۰۰*۱۵۰ و ۲۰۰*۳۰۰ سانتی­متر بافته می­شوند.

این تابلوفرش­ها در طرح­ها و اندازه­های مختلفی بافته شده که عموماً سایزشان ۳۵*۵۰ سانتی­متر تا ۳*۲ متر می­باشند، با توجه به اندازه و سایز تابلوفرش، ارزش ریالی آنها بسیار  بیشتر از فرش­های دیگر می­باشد.

معرفی خاستگاه تابلوفرش ایرانی

قالی سردرود، نوعی قالی ایرانی است که در سردرود تبریز تولید شده و دارای سابقۀ یکصد ساله است. قالی­بافی برای اولین بار توسط «محمود آقاحکیم» وارد زندگی اهالی سردرود شد و بعد از آن توسط افراد دیگری مانند «حاج­سید حاج­آقااسحاقیان»، «اعلاباف» و «حاج ابوالقاسم شریف­زاده» پیگری و گسترش یافته است.

خاستگاه این نوع فرش در ایران، شهر کوچک ولی با قدمت سه هزار سالۀ سردرود، یکی از شهرهای تبریز در استان آذربایجان شرقی که به عنوان پایتخت تابلوفرش در جهان لقب گرفته و ثبت جهانی شده است. تابلوفرش سردرود قدمت ۸۰ ساله داشته و طرح­های آنجا به علت طیف وسیع رنگ به کارگرفته شده و ظرافت آن از ارزش و مقبولیت جهانی برخوردار است، تابلوفرش دست­باف سردرود اغلب در قالب پرتره بافته و اکثراً نقش­های هنری، منظره، نقاشی، آیات قرآن و دیگر طرح­های مرسوم به کار رفته شده در آن، به ثبت جهانی رسیده           است.

فرآیند ثبت جهانی تابلوفرش دست­باف سردرود، براساس معاهدۀ لیسبون در «سازمان جهانی  مالکیت فکری» واقع در وین اتریش به ثبت رسید و رونمایی از آن در شهر سردرود در تاریخ ۱۶ دی­ماه ۱۳۹۵ انجام شد.

فرآیند طراحی و تهیۀ نقشۀ تابلوفرش

جهت بافت تابلوفرش بیشتر از نقشه­های کاغذی استفاده می­شود. بدین صورت که بعد از انتخاب تصویر، تصویر مورد نظر را به تناسب اندازه تابلوفرش توسط نقاش یا با استفاده از دستگاه­های چاپ تصاویر بر روی کاغذ چاپ کرده و با تقسیم­بندی شطرنجی کاغذ چاپ­شده، توسط بافنده بافته می­شود. با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از کامیپیوتر و الگوریتمهای پردازش تصاویر بیتی، تصاویر مربوط به تابلوفرش، توسط نرم­افزارهای خاص آن به کدهای با دو پارامتر موقعیت مکانی بر روی تصویر و رنگ هر نقطه، تبدیل می­شود که در اصطلاح نقشه­های کامپیوتری نامیده می­شوند.

محل نمایش و عرضه تابلوفرش

در نمایشگاه­ها به خصوص نمایشگاه بین­المللی تهران به صورت ادواری(در شهریورماه هر سال) فرش و تابلوفرش، جهت بازدید و فروش به نمایش عمومی قرار می­گیرد.

انواع الیاف و نخ به کارگرفته شده در بافت تابلوفرش

نخ­های مورد استفاده شده در تابلوفرش دو نوع نخ­های ترکیبی و غیر ترکیبی هستند.

نخ­های غیرترکیبی که به صورت یک دست و تنها از یک جنس مانند ویسکوز، ، پنبه، پلی پروپیلین، اکریلیک، ابریشم و پشم تشکیل شده است.

نوع دیگر نخ، نخ­های ترکیبی از دو یا چند الیاف که با یکدیگر مخلوط شده و ساختار جدید همراه با ویژگی­های جدید دارند. برای تولید این­گونه نخ، فرآیند ترکیب الیاف­های مختلف که دارای رنگ و ضخامت، نوع و اندازه­های مختلف است، صورت می­گیرد. این نخ­ها قبل از ریسیدن به دست می­آیند و دوام، استحکام و تنوع بیشتر و هزینۀ کمتری دارند.

نخ ابریشم :

نخ ابریشم که به دو صورت یا از پیلۀ کرم ابریشم و یا به صورت مصنوعی تولید می­شود، مستحکم­تر از الیاف پشمی می­باشند، بافت فرش و تابلوفرشی که با اینگونه الیاف مخصوصاً طبیعی آن بافته می­شود، کاری بسیار ظریف، دقیق و پرزحمت است به همین دلیل گرانبهاتر از سایر فرش و تابلوفرش­هاست.

نخ کرک :

کرک یکی از مواردی است که در قالی­هایی که دارای ظرافت زیاد هستند، مورد استفاده می­باشد و دارای قیمت نسبتاً بالایی است. کرک به پشم نرمی که روی بدن حیواناتی مانند بز، گوسفند و شتر روئیده و در هنگام شانه کردن آنها، بین دانه­های شانه گیر می­کند، گفته می­شود.

نخ پشمی :

نخ پشمی از الیاف به دست آمده از پشم گوسفند تهیه می­گردد، کیفیت نخ­های پشمی، به نژاد گوسفند، زمان چیدن پشم و نحوۀ ریسیدن آن بستگی دارد.

نخ پنبه :

امتیاز نخ پنبه­ای نسبت به نوع ابریشمی آن، این است که آفت بید تمایلی به خوردن آن نداشته و چنانچه در معرض بیدخوردگی قرار گیرد، تنها پرز و یا گوشت آنها از بین می­رود و سوراخی در آن ایجاد نمی­گردد، بنابراین به آسانی می­توان از طریق گره زدن بر روی شبکه تار و پود فرش که سالم باقی مانده، طبقۀ جدیدی از پرز به وجود آورد. پنبه پس از برداشت، تمیز و رنگ و پس از ریسیدن به نخ تبدیل می­گردد، برخلاف پشم، خاصیت الاستیکی و ارتجاعی ندارد که این ویژگی یک مزیت جهت حفظ شکل اولیۀ آن است و با شست و شوی زیاد، شکل و رنگ خود را حفظ می­کند.

نخ­های مورد استفاده در تابلوفرش، ابریشم(البته از نوع طبیعی)، مرینوس تبریز، پشم، نخ­های از جنس الیاف مصنوعی مثل آکریلیت هستند.

جنس الیاف ابریشم بهتر و مقاومت آنها بالاتر از الیاف مرینوس و پشم می­باشد و تابلوفرشی که با این الیاف بافته می­شوند بسیار ارزشمندتر و گران­­تر و دلرباتر هستند.

نخ مرینوس در درجه بعد از جنس و مقاومت قرار دارد و در مقایسه با نخ پشم از برتری بسیار بالاتری برخوردار است، به دلیل اینکه نخ­های مرینوس نسبت به پشم باریک­تر هستند، در نتیجه، بافت حاصل زیباتر خواهد شد. همچنین الیاف پشم با گذر زمان دچار ساییدگی شده ولی نخ مرینوس این­گونه نیست، بنابراین برای استفاده از نخ مناسب جهت بافت تابلوفرش در مقام مقایسه ابریشم، بعد مرینوس، بعد پشم از نظر مقاومت قرار دارند.

الیاف مصنوعی نیز نوع دیگر نخ­های به کاررفته در تابلوفرش­های ماشینی هستند، از انواع آن می­توان آکریلیک و پلی­استر را نام برد. نوع نخ­های به کار گرفته شده در آن، به دلیل شیمیایی بودن، از مقاومت بسیار کمتری نسبت به الیاف تابلوفرش­های دست­باف برخوردارند.

نکتۀ دیگر این که الیاف ابریشم به دو دستۀ طبیعی و مصنوعی طبقه­بندی می­شوند که در تابلوفرش­های دست­باف از نوع الیاف ابریشم طبیعی و در تابلوفرش­های ماشین، از الیاف ابریشم مصنوعی به کار گرفته می­شود. دقیقاً به همین علت است که قیمت و ارزش تابلوفرش­های دست­باف بسیار بیشتر از نوع ماشینی آن است.

بازار فروش تابلوفرش :

همان­گونه که گفته شد، تابلوفرش، یکی از هنرهای منحصر به فرد ایرانی است که با گذر زمان و اخیراً،  جایگاه بسیار خاص و ویژه­ای در بازارهای داخلی و خارجی پیدا کرده است.

تابلوفرش نیز، همانند فرش­های ماشینی و دست­باف، سهم قابل توجه و ویژه­ای در زندگی مردم پیدا کرده که هم به صورت ماشینی و هم دست­یافت تولید می­گردد، ولی از آنجا که نوع دستی نسبت به نوع ماشینی نیاز به زحمت و تلاش بیشتری دارد، تابلوفرش دست­باف ارزش و قیمت و جایگاه بالاتری دارد.

معروف­ترین تابلوفرش­های دست­باف مربوط به شهرهای کاشان و تبریز هستند.

نکات مهم در هنگام خرید تابلوفرش

برای خرید و تهیۀ تابلوفرش به چند نکتۀ کلیدی و مهم باید توجه شود: جنس و قیمت آن، نوع طرحی که استفاده شده، نوع بافت تابلو، اندازۀ آن.

توجه و دقت به بافت تابلوفرش یکی از نکات مهم و لازم جهت خرید آن است. اصولاً زمانی که سخن از بافت فرش می­شود، ذهن ناخودآگاه به سمت تراکم آن می­رود، این نکته در مورد تابلوفرش نیز صادق است.

تراکم تابلوفرش یکی از عوامل تعیین­کنندۀ قیمت آن است، با افزایش تراکم، تابلوفرش ریز بافت­تر شده و از دید بیننده ظریف­تر به نظر می­رسد و همین امر باعث می­شود طرح و نقش تابلو،  پرجلوه­تر و پرزرق و برق­تر شود.

شما می­توانید به هنگام خرید و انتخاب تابلوفرش، تابلوفرش­هایی را انتخاب نمایید که طرح و رنگ آنها با دکوراسیون منزلتان هماهنگی داشته باشند، به عنوان مثال رنگ و طر­ح­هایی را انتخاب نمایید که به رنگ پرده، مبل و یا فرش محیط­تان نزدیک­تر و در اصطلاح ست باشند.

از جمله موارد مهم در هنگام خرید تابلوفرش، توجه به جنس آن می­باشد. جنس تابلوفرش به نخی که بافندۀ آن برای بافت تابلو استفاده ­می­کند، بستگی دارد.

جنس نخ یا الیاف به کار رفته، اندازه و همچنین میزان تراکم تابلوفرش، نوع طرح و نقشۀ به کار رفته در آن عواملی هستند که در تعیین قیمت و ارزش آن سهم به سزایی دارند.

بازدید از گالری تابلو فرش دستباف

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *