خاتم کاری
خاتم کاری و خاتم پوششی است كه از كنارهم قرار گرفتن لایه ایی نازك به ضخامت یک و نیم میلیمتر قطعات ریز و متساوی الضلاع چوبهای رنگی به همراه قطعات مثلثی شكل فلز برنج و استخوان بدست می آید .خاتم سازی یكی از هنر های برتر اصفهان محسوب می شود. قیمت فروش ظروف خاتمکاری اصفهان خاتم و چوب گردو تخته نرد شطرنج
خاتم کاری اصفهان
اساس و شیوه كار آن بسیار شبیه موزاییك كاری است كه نه تنها در ایران بلكه در جهان سابقه دیرینه دارد .بنابر نظر پروفوسور پوپ این هنر، موزائیك كاری با چوبهای رنگی و استخوان است كه آن را خاتمبند می گویند با این تفاوت كه در هنر خاتم قطعات ریز چوب و استخوان و فلز را طی یك پرسه طولانی مدت آماده و به صورت كاملا منظم و در قالب اشكال هندسی به ظرافت در كنار هم قرار داده و پس از برش به صورت لایه لایه ،با چسب چوب روی زیركاری چوبی می چسبانند.
آثار قدیمی به جامانده همچون در كاخها و رحلهای قران نشان دهنده قدمت این هنر در شهر اصفهان به ویژه در عهد صفویه است .در شهر اصفهان خاتم كار ابتدا چوبهای رنگی مثل عناب، نارنج ،فوفل، آبنوس و ..را به صورت نواری و با ارتفاع 60 سانتی متر برش می دهد تا خشك شوند . برای كارهای با كیفیت بالا از استخوان نیز استفاده می كنند بدین ترتیب كه ابتدا نوارهایی از استخوان شتر را حدود 3 ماه در آب آهك قرار می دهند تا رنگ آن كاملا سفید شود. در اولین مرحله برش نوارهای چوب و استخوان را آن گونه برش داده و سوهان كاری می كنند تا سطح مقطع مثلثی شكل و تمیز به دست می آید كه در اصطلاح سنتی به آن شش می گویند. این نوار ها در كنار نوار برنجی كه از طریق حدیده كردن كاملا شبیه قطعات چوب و استخوان گردیده به صورت یك چیدمان رنگی و منظم با لایه ایی از چسب سریش در كنار هم قرار می گیرند .
شش های آماده شده با نخ بسته می شود تا ضمن خشك شدن محكم در كنار هم چسبیده شود این عمل تا به دست آمدن یك گل كامل با ارتفاع 60 سانتی متر ادامه پیدا می كند.پس از آماده كردن چندین گل آنها را بین دوتخته در كنارهم می چینند و لابه لای آن را با چسب چوب یا سریش پر می كنند و زیر پرس به صورت یك تكه در می آورند كه به آن قامه می گویند .
استاد كار از طریق اره مویی لایه هایی به ضخامت بین یک الی یک و نیم میلی متر را از سطح قامه برش می دهد كه به آن لنگه می گویند.پس از آماده سازی زیر ساخت از طریق نجاری خاتم ها براساس طرح ،رنگ، شكل و ابعاد بر روی زمینه كار به وسیله چسب های مخصوص و با حرارت دادن چسبانده می شود .بعد از بتونه كاری و ساییدن و ترمیم سطح كار خاتم آماده می شود و در نهایت بالایه ایی از سیلر كیلر پوشانده می شود .هرچقدر خاتم آماده شده ظریفتر و محكم تر باشد و از موا اولیه با كیفیت بالا ساخته شده باشد ارزش آن بیشتر است .در برخی موارد به جای برنج از طلا و نقره نیز استفاده می شود. اشیاء خاتم كاری شده به حرارت و رطوبت حساس بوده و در صورتی كه كیفیت خوبی نداشته باشد در مجاورت با این عناصر از سطح كار بلند شده و به اصطلاح می ریزد..
به صورتی شبیه موزاییک، با مثلثهای کوچک. طرحهای گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده است. این اشکال هندسی را با قرار دادن مثلثهای کوچک در کنار هم نقشبندی میکنند. مثلثها را از انواع چوب و فلز و استخوان میسازند. هر چه مثلثها ریزتر و ظریفتر باشند، خاتم مرغوبتر است. در یک طرح خاتم، برای ساختن کوچکترین واحد هندسی، حداقل سه مثلث و به طور کلی هنر خاتمکاری مشتمل بر خاتمسازی . برای بزرگترین آن، حداکثر چهارصد مثلث به کار میرود
خاتمچسبانی نصب برشهای به دست آمده از قامه خاتم، روی اشیا چوبی به کمک چسب سرد یا سریشم گرم میباشد. خاتمچسبان پس از مراحل پرداخت، نوعی پوشاننده به عنوان محافظ مانند پلیاستر روی اثر نهایی میپاشد.
مواد اولیه جهت ساخت خاتم
چوب: بیشترین ماده مورد استفاده در خاتمسازی چوب میباشد؛ از چوب درختان مختلف نظیر انواع چوبهایی به رنگ طبیعی مانند فوفل، عناب، نارنج، شمشاد، افرا و چنار مثلثها تهیه و در خاتمسازی استفاده میشود. در گذشته از چوب بقم و آبنوس نیز استفاده میشد که همراه با چوب فوفل از هند به ایران وارد میشدند و امروزه هر سه کمیاب گشتهاند. هنرمندان برای جبران این کمیابی و دسترسی به رنگ دلخواه با تنوع رنگی، مثلثهای چوبی را رنگ با مواد رنگی)طبیعی یا شیمیایی( میکنند.
آلیاژ برنج: امروزه خاتمسازان تنها از آلیاژ برنج در ساخت خاتم استفاده میکنند.
استخوان: معمولاً از استخوان ساق دست و پای شتر و گاهی به علت در دسترس نبودن و گرانی آن از استخوان دنده گاو و
یا اسب بسیار نادر استفاده میشود که کیفیت استخوان شتر را ندارد.
سریشم /چسب پلی وینیل استات: در گذشته از سریشم گرم )سریشم حیوانی( به جای چسب سرد )پلی وینیل استات(
استفاده میشد. سریشم گرم یا چسب حیوانی مورد مصرف در خاتمکاری، ماده لزج غضروفی شکل است که مستقیماً از بخشهایی از
بدن حیواناتی مانند گاو، گوسفند به دست میآید. امروزه چسب سرد برای چسباندن کلیه بخشهای خاتمسازی و خاتمچسبانی کاربرد دارد.
تاریخچه خاتمکاری در ایران
از جمله هنرهای سننتی و ملی هنر خاتمکاری میباشند که با اسنتناد به اثر موجود در موزه متروپولیتن پیشنینه آن به دوران
561 اسنننت که در موزهی متروپولیتن × 65 cm ایلخناننان باز میگردد. این اثر )رحل چوبی( منبت و مشنننبک و خاتمکاری با ابعاد نیویورک نگهداری میشنود. خاستگاه هنر خاتم، شهر شیراز بوده که هنوز هم از متداولترین صنایع دستی آن شهر به شمار میرود. در حال حاضرشهر اصفهان در زمره یکی از شهرهایی است که دارای بیشترین تولیدات خاتمکاری در ایران محسوب میگردد.
ظروف خاتم کاری اصفهان
محصولات کارگاه خاتم کاری شامل : جاقرانی خاتم ، آینه و شمعدان خاتم ، انواع جعبه خاتم کاری ، تخته نرد خاتم ، انواع شکلات خوری و شیرینی خوری خاتمکاری ، انواع سطل و ست ادای خاتمکاری شده می باشد. قیمت فروش عمده محصولات تخته نرد و شطرنج خاتم کاری اصفهان
تمام محصولات درجه یک و دارای ضمانتنامه با سابقه ی تولید بالای 70 سال می باشند. ( قیمت فروش بازار تولیدات خاتم کاری تخته نرد شطرنج اصفهان)
فروشگاه صنایع دستی پارسیان اصفهان ( قیمت فروش ظروف خاتمکاری اصفهان خاتم و چوب گردو تخته نرد شطرنج )