تنگ قلندری کوچک قلمزنی شده از جنس نقره

تنگ قلندری کوچک قلمزنی شده از جنس نقره

تاریخچه

مردم ایران از نخستین اقوامی بودند که با فلز آشنایی پیدا کردند و به فلز کاری پرداختند . ساکنان این مرز و بوم به گواهی یافته های تازه در کاوش های باستان شناسی از هزاره ششم پیش از میلاد به ساختن ابزارهای فلزی دست یافته اند . روزگار پادشاهی مادها و هخامنشی ها را باید اوج قوت و عظمت فلز کاری ایران باستان دانست و هرکس آثار فلزی دوره ساسانی را ملاحظه کند آنرا تصدیق می نماید. آثار باقیمانده همچون جام ها و بشقاب هایی که هخامنشان می ساختند به تنگهای خوش نقش و نگار و طبق های زرین دوره مغولی و تیموری ، شمعدانها و ظروف سلجوقی ، تنگ ها و بشقاب ها و شمشیرهای زیبای صفوی و همچنین آثاری که هم اکنون به وسیله هنرمندان معاصر خلق می گردد همه نشانه های انکار ناپذیری از شکوه و عظمت این هنر در سرزمین ایران است و در این میان اصفهان در بین دیگر شهرهای ایران جایگاه ویژه ای را در هنر نقره سازی به خود اختصاص داده است. هرچند در طول تاریخ و بر اثر تاراج اسکندر و سپاهیان وی و ذوب نمودن نقره های ساخته شده در زمانهای قدیم بسیاری از این اشیاء و ظروف از بین رفته و آنچه طی دو قرن اخیر توسط کاوشگران باستان شناسی یافت شده است آثاری است که توسط مردم در دل خاک پنهان شده بودند.

 نحوه ساخت ظروف نقره

برای شروع کار ابتدا نقره و مس مصرفی را با اعیار های استاندارد شامل ۸۴ ، ۹۰، ۵/۹۲ و ۵/۹۹ مشخص نموده و به وسیله ظرفی بنام بوته در دمای ذوب، نقره و مس در داخل کوره قرار میگیرد . سپس مواد مذاب شده را در داخل ابزار خاصی به نام ریجه ریخته و آن رابه صورت شمش های نقره و یا مفتول های باریک تهیه می کنیم . از شمش جامد برای نقره سازی استفاده می شود .به این صورت که با دستگاه نورد شمش را به ضخامت دلخواه به ورق تبدیل میکنیم و با قیچی مخصوص برش داده و با چکش ، سندان و لحیم کاری به آن شکل دلخواه را میدهیم و سپس پشت آنرا قیر اندود کرده و سطح کار را قلمزنی می کنیم . در ادامه با حرارت، قیر را از سطح پشت کار جدا نموده و مراحل پردازش کار انجام می شود و در آخرین مرحله با مواد پاک کننده ای مثل جوهر و سیانور و دیگر ترکیبات شیمیایی ظرف را تمیز می کنیم.

استاد امیر اهتمام درباره علت نام گذاری این هنر به نام نقره سازی گفت:استفاده از ظروف طلا و نقره در گذشته در بین پادشاهان فراوان بوده است و کسانی که به ساخت ظروف طلا و نقره اشتغال داشتند به زر و سیم ساز معروف بودند.یعنی کسانی که از طلا و نقره برای ساخت ظروف استفاده میکردند.از حدود ۵۰ سال پیش کلمه سیم سازی جای خود را به نقره سازی داد اما در حقیقت زرگری همان هنر زر و سیم سازی است که از قرن های گذشته تاکنون رایج بوده است.