فرش دستبافت نائین لچک و ترنج نقشه موجی ۳*۲ دو خفتی گل ابریشم ۱۸۰۰ خفت

مشخصات فرش دستباف لچک و ترنج نایین نقشه موجی

فرش دستباف لچک و ترنج نایین نقشه موجی

مواد اولیه:

فرش نایین، با کیفیتی که در بازارهای جهانی معروف است، از آن نوع فرش هایی نیست که استفاده از پشم های ضخیم ایرانی در آنها امتیازی به حساب آید. پشم مصرفی در این فرش، از نوع ظریف است و درصد بالایی از آن نوعی پشم است که به آن کرک گفته در می شود. اما آنچه می توان در مورد پشم یا کرک مورد استفاده در این فرش گفت، آن که کلا از پشم نو و خالص، و ازنظر ظرافت از حد استاندارد پشم های ایرانی بالاتر است. فرش دستباف لچک و ترنج نایین نقشه موجی

در اینجا باید اشاره کنیم که فرش نایین از زمینه های نادر و مناسب کاربرد پشم های ظریف غیر ایرانی است. خامه ی مورد مصرف در فرش نایین از کارخانه ی پشم هرند – شرق یزد، صنایع کرک کاشان فراهم می آید و از نمره ی ر ۸ تا ۲۰ متریک در این فرش به کار می رود، که نمرهً ۲۰ آن در فرش های ظریف نایینی مصرف می شود.

نخ های مورد مصرف در چله ی فرش، از نوع چله ی مورد مصرف در فرش های اصفهان است و از اصفهان و کاشان تاًمین می شود – علی رغم شهرت فرش های ابریشم فرش نایین بیشتر بر پنبه و پشم متکی است.

طرح و نقشه :

اصلی ترین طرح های مورد استفاده در فرش نایین، طرح های شناخته شده یی نظیر شاه عباسی، لچک ترنج با استفاده از ترکیبات اسلیمی، ختابی و به طور کلی نقوشی است که با سنتی ترین طرح های ایرانی بستگی دارد. استفاده مناسب از طرح های سنتی همراه با رنگ آمیزی خاص فرش های نایین، هویتی خاص و جهانی برای این فرش ها تامین کرده است.از نقوش سنتی دیگری که از آنها استفاده هایی هنرمندانه در فرش نایین شده است می توان به نقش گنبد (سقفی)، حاج خانومی، درختی، قابی، محرابی، محرمات، افشان، لچک ترنج، و کتیبه یی و تاریخی اشاره کرد .

با آن که کوچکی شهر و محدودیت و سابقه ی اندک تولید، مانع از آن است که از طراحی گسترده و طراحان صاحب نام و متعدد، نظیر آنچه در اصفهان و تبریز دیده می شود سراغ بگیریم، باید اذعان کنیم که تولید کنندگان و طراحان فرش نایین، زیباترین ودلپذیر ترین موارد استفاده و بازسازی طرح های رایج در مناطق قالی بافی دیگر را بر فرش خویش نشان داده اند.

فرش دستباف لچک و ترنج نایین نقشه موجی

با این وصف برخی زمزمه های سال های اخیر، دایر بر یکنواخت بودن فرش های نایین، تولید کنندگان این فرش را بر آن داشت که به ایجاد برخی نو آوری ها و استفاده او نقوش متنوع تر دست بزنند، که از جمله ی آنها، علاوه بر استفاده ی بیشتر از نقوش سنتی، بافت فرش های کناره، دایره، شش گوش، و هشت گوش است. در غالب این طرح ها، ظرافت و پر کاری قلم طراحان نایینی، روح و هویت خاص فرش های نایین را تضمین کرده است.

طراحان فرش نایین

ولی الله شرعی از هنرمندان صاحب قلم و صاحب نام نایین است. وی متولد ۱۳۱۷ هجری شمسی بوده و اگر چه مکتب احمد ارچنگ هنرمند برجسته مکتب اصفهان را دیده است، ولی بیشتر به دلیل ذوق، علاقه و تلاش شخصی خویش، مدت ۳۵ سال است که در این کار مشغول است. وی از مادرش که در قالی بافی هنرمند بود و در او عشق به هنر فرش را برانگیخت، به نیکی یاد می کند. اکنون دخترش در کار طراحی فرش با او همکاری دارد. از همکاران دیگر او برادران محسنی، با او در رنگ و نقطه همکاری دارند.

مهارت ولی الله شرعی در رسم نقوش لچک ترنج افشان و شاه عباسی و جنگلی حیوان دار، مورد تایید همگان است و نقشه های وی بر فرش های پُر ارزش نایین بافته می شود.رضا یوسف پور، متولد ۱۳۱۸ هجری شمسی است و مدت ۴۰ سال در این کار سابقه دارد.

رضا یوسف پور در طرح کلیه ی نقوش اصفهان مهارت دارد و طرح های او روی فرش های حبیبیان، تولید کننده ی معروف فرش نایین، بافته می شود . دستیار او در این کارگاه، محمد علی احمدی است که رنگ و نقطه ی نقوش طراحی شده به عهده اوست. گروه دیگری از یاران آقای رضا یوسف پور، در کارگاه دیگری در جنب منزل قدیمی و زیبای حبیبیان ( که کارگاه های رنگرزی و رفوگری نیز در آنجا قرار دارد ) به کار رنگ آمیزی و نقطه چینی نقوش فرش مشغولند.

بازتاب هنر ایرانی

ابعاد متداول فرش نائین

۹۰*۶۰        ۱۲۰*۹۰          ۱۸۰*۱۲۰

۲۰۰*۱۳۰      ۲۳۰*۱۵۰        ۲۸۰*۱۷۰

۲۸۰*۱۸۰      ۳۰۰*۲۰۰         ۳۳۰*۲۲۰

۴۰۰*۳۰۰       ۴۳۰*۳۰۰         ۱۰۰۰*۶۰۰

توزیع جعرافیایی فرش نایینی :

امروزه در بخشها و دهات حومه نائین از جمله تودشک که فرشهای مرغوبی در آن بافته می شود،دربرخی دیگر از بخشهای استان اصفهان از جمله اردستان و بیابانک و حتی مناطقی دورتر مانند طبس (استان خراسان) و قزوین فرشهایی با متابعت از طرح و تکنیک بافت نائین تولید و به بازارهای منتظر و مشتاق عرضه می شودآنچه در روستاهای جنوبی و شرقی و شمالی نائین بافته می شود دقیقاً در گستره نفوذ فرهنگی فرش نائین است . هنگامی که این فرش از «خور» به سوی طبس و کاشمر و سبزوار حرکت می کند به نوعی رفتهرفته از کیفیت تهی می شوددر بافرون، جشوقان، تودشک زفره (در روستای مارشینان) و جندق فرشهایی مرغوب و با کیفیت عالی بافته می شود. اما در مناطق خور، اردیب، گرمه و مهرجان فرشها کیفیت نازتری می یابند.

ادامه ی ماجرا…

در مسیر خور به طبس نیز کیفیت فرش به علت استفاده از پشمها و رنگهای نا مرغوب و جفتی بافی پایین آمده استدر روستای فرخی نیز فرشبافی رواج دارد که قالیبافی آنها در حد متوسط است. اردیب و عروسان نیز قالیبافی متوسطی دارند ولی بهترین فرش منطقه از آن جندق است که در آنجا فرش ابریشمی نیز بافته می شودروستاهای اطراف نائین در مسیر نطنز، نظیر جشوقان چو، (گش کو، جوشقان کوچک)، رحیم آباد، ورزنه، حزن آباد، اوشن بادافشان، میلاجرد، کوشکویه سگزی ومزرعه شور عموماً قالیبافی وجود داردبه موازات حرکت از طرف روستاهای خور در مسیر بیاذه، فقر طبیعی منطقه همراه با عوامل فرهنگی بر کیفیت بافت قالی اثر می گذارد که از آن نمونه می توان به پشم های نامرغوب و جفتی بافی اشاره کرددر منطقه تودشک، رنگرزی نیز رواج دارد.

داستان ادامه دارد..

البته در سالهای اخیر استفاده از رنگهای شیمیایی همراه با قرمز دانه نیز در این مناطق رواج یافته است، که این امر می تواند یکی از دلایل گریش رنگهای شفاف و یاقوتی به دست آمده از قرمز دانه به سمت رنگ قهوه ای باشد وضعیت فعلی در حال حاضر متأسفانه در سراسر ایران، قالی به سبک نائین تولید می شود. در نتیجه بررسیهای به عمل آمده، در زمینه علل این گستردگی به نتایج زیر رسیدیمتولید کنندگان نائینی: بدین معنا که به دلیل بالا بودن هزینه تولید در نائین (دستمزد بافندگان) تولید کنندگان نائینی برای به دست آوردن نیروهای کار ارزان قیمت، به سایر نقاط کشور مراجعه نموده و ضمن آموزش شیوه نائینی به آنان با صرف هزینه تمام شده، کمتر به ارزش افزوده بیشتری دست می یابند.

فرش دستباف لچک و ترنج نایین نقشه موجی

این مسئله سبب آشنایی سایر مناطق کشور با شیوه قالیبافی نائینی و در نهایت تولید آن در این مناطق شده استمحدودیت رنگ قالی نائین: به دلیل محدودیت رنگ قالی نائین، بافت آن نیاز به دقت زیادی (جهت تشخیص رنگها) ندارد و بافندگان مبتدی نیز دارای توان اجرای رنگبندی آن هستندبه کارگیری قالیهای معمول و آشنا در نقوش قالی نائین: آشنایی نسبی سراسر کشور با نقوش معمول (با حساسیت بسیار کم) در قالی نائین سبب تسهیل در اجرای آن گردیده است ارزش افزوده . ارش افزوده قالی نائین نسبت به تولیدات سایر مناطق با شرایط یکسان، ازمیزان بالاتری برخوردار است و همین مسئله سبب گرایش نواحی دیگر به تولید این نوع از محصول گردیده استبازار فروش: در دسته بندی قالی نواحی مختلف ایران براساس میزان بازار فروش، قالی نائین(بخصوص در گذشته) از جایگاه خاصی برخوردار بوده و در نخستین ردیف های آن قرار میگیرد.گستردگی بیش از پیش فرش نائین سبب ایجاد شرایط و مشکلاتی در زمینه قالیبافی در سطح منطقه وکشور گردیده است، که عبارتند از

۱- عرضه بیش از تقاضا:

در نتیجه تولید انبوه قالی به سبک نائین در سطح کشور، میزان عرضه این کالا بیش از میزان تقاضا شده و این امر سبب ایجاد مشکلاتی شده است که عبارتند ازنزول قیمت محصولات: طبق اصول اقتصادی چنانچه عرضه یک کالا بیش از میزان تقاضا برای آن باشد، قیمت کالای مورد نظر کاهش یافته و این در شرایطی است که نرخ تمام شده محصول ثابت و چه بسا در بسیاری از موارد سیر صعودی داشته استاز دست دادن بازارها در نتیجه افزایش میزان عرضه و تکرار بیش از حد آن رغبت و تمایل خریداران محصول کاهش یافته و در نتیجه منجر به از دست دادن بازارها می گردد

۲-عدم توانایی تولید قالی اصیل نائین در سایر نقاط کشور:

شرایط جغرافیایی منطقه نائین شامل آب و هوا، میزان رطوبت موجود در هوا، ترکیب شیمیایی آب وحتی پوشش گیاهی و جانوری منطقه، سبب ایجاد کیفیت خاصی در قالی نائین شده که دستیابی به این کیفیت در سایر مناطق جغرفیایی با توجه به تغییر شرایط مذکور غیر ممکن گردیده است

۳- نزول کیفیت محصولات:

با بالا رفتن سطح کمی تولیدی محصول و عدم حضور کارشناسان تعیین کیفیت و مرغوبیت محصولات (در داخل و خارج از کشور) و عدم آشنایی خریداران با نحوه تشخیص مرغوبیت محصول و نیز با توجه به این نکته که تولید محصول مرغوب نیاز به هزینه اولیه و زمان بیشتر و در نتیجه قیمت تمام شده بالاتری دارد . سبب شده تا تولید کنندگان (با توجه به عدم وجود تفاوت قابل توجه در نرخ فروش) تمایلی به تولید محصول مرغوب (فرش اصیل نائین) نداشته باشند. و تمامی این مسائل در نهایت منجر به نزول کیفیت قالی نائین گردد.

خرید فرش دستباف لچک و ترنج نایین نقشه موجی

قیمت فرش دستباف لچک و ترنج نایین نقشه موجی