مکتب نگارگری اصفهان
اسفند
نگارگری خود یکی از هنرهای اصیل و کهن ایرانی است که قدمت بالایی دارد. اما اگر در رابطه با مکتب اصفهان بخواهیم صحبت کنیم باید چنین گفت که در آن زمان مکتب اصفهان نه تنها در عرصه نگارگری بلکه در رابطه با علوم اصلی نظیر فقه، فلسفه، ادبیات و حتی هنر به درجه بالایی دست یافت و در رابطه با هر دانش موجود در آن حیطه نظرات، سخنان و آثار غنی ارائه شد. اما اگر به دنبال کسب اطلاعات در رابطه با مکتب نگارگری اصفهان هستید توصیه می‌کنیم حتما در ادامه نیز همراه ما باشید.
معرفی مکتب نگارگری اصفهان
هنر نگارگری خود نوعی نقاشی بسیار ظریف و زیبا است که اغلب در گذشته از آن برای آراستن کتاب‌های اصلی و مهم موجود در علوم مختلف استفاده می‌شد. این هنر ظریف یا به اصطلاح ریزنقش قدمتی حدود ۲۰۰۰ سال داشته و اکثرا نیز در خاور نزدیک از آن استفاده می‌شد. در دوره‌های مختلف تاریخی آثار بسیار زیبایی از این هنر به جای مانده که هر یک معرف هنر نگارگری در دوران خود بوده و ویژگی‌های این هنر را به زیبایی هرچه تمام تر به نمایش می‌گذارد.
اما قرار گرفتن مکتب نگارگری اصفهان در دوره صفویه یعنی آغازی جدید و پرشکوه برای این هنر زیبا. قبل‌از آنکه مکتب نگارگری اصفهان در این دوره وارد کارزار شود، مکتب نگارگری هرات طی سالیان گذشته در زمان تیموریان محبوبیت پیدا کرد و پس از آن نیز دیگر رونق و رواج سابق را پیدا نکرد. این موضوع تا حدی ادامه پیدا کر که دیگر به طور کلی مکتب نگارگری هرات رونق خود را از دست داد و کم کم در دوران حکومت صفوی این هنر به شکل دیگری ارائه شد که آن را نیز با نام مکتب نگارگری اصفهان شناختند.
مکتب نگارگری اصفهان شرایطی را برای نگارگران خود در نظر گرفت که آزادی عمل بیشتری را در اختیار این هنرمندان قرار داد. تغییراتی که توسط هنرمندان فعال در عرصه نگارگری ایجاد شد مکتب نگارگری اصفهان را پایه گذاری کرد.
ویژگی‌های هنر نگارگری مکتب اصفهان
برای بررسی نوع نگارگری مکتب اصفهان و ویژگی‌های این هنر نیاز به بررسی موارد بسیاری است؛ چرا که هر یک به نوعی بر این هنر تاثیر داشتند. اما اگر بخواهیم به طور کلی برخی از ویژگی‌های این هنر را برحسب حیطه فعالیت آن بررسی کنیم در ادامه به مواردی که بیان می‌کنیم دست پیدا خواهیم کرد.
هنر نگارگری تشکیل شده در مکتب اصفهان نوعی سرزندگی و طراوت را با خود همراه کرد، به شکلی که گل‌ها و باغ‌های کار شده بسیار پرشکوه‌تر از قبل ارائه شدند و زیبایی آن‌ها چشم نوازتر از همیشه به نگاره‌هایی فاخر تبدیل شد. در نگاره‌های مکتب اصفهان اغلب برای افراد لباس‌های فاخر و مجلل با طراحی ظریف و بسیار شیک اجرا می‌شد.
در این دوره تعداد افرادی که برای هنر نگارگری ارزش قائل بودند و آن را به طور تخصصی دنبال می‌کردند کاهش چشم‌گیری پیدا کرد و تک چهره‌های محبوب فعال در این حیطه افزایش یافت. آن دسته از افرادی که به طور تخصصی این هنر را دنبال کردند خود را وقف نگاره‌ها کرده و سعی کردند ظرافت و دقت این آثار را به حداکثر خود برسانند.
در رابطه با طراحی انسان‌ها همانطور که اشاره شد لباس‌ها با در نظر گرفتن ظرافت خاصی به طور دقیق و با بیشترین جزئیات طراحی می‌شد. اجزاء طبیعی صورت انسان اعم از سر و ریش و موی صورت حالت طبیعی یا به اصطلاح واقع گرایانه‌تری پیدا کردند. تعداد رنگ‌های موجود در هر نگاره محدود شد اما از زیبایی و اصالت کار به هیچ عنوان کاسته نشد. در این دوران نقاشی یا به عبارتی نگاره‌ها دیواری نیز محبوبیت خاصی پیدا کردند و در نهایت نیز مکتب نگارگری اصفهان محدود به ایران نماند و پای از مرزهای ما فراتر گذاشت؛ این هنر با همان ظرافت و زیبایی به دست هنرمندان هندی و عثمانی رسید.
بزرگترین هنرمند مکتب نگارگری اصفهان
همانطور که پیش‌تر گفتیم هنر نگارگری طرفداران زیادی نداشت اما در رابطه با بزرگترین نگارگر فعال در این مکتب تنها نام رضا عباسی است که شناخته شده است. افراد دیگری نظیر معین مصور، محمد قاسم، آقا رضا هروی، محمد یوسف و آقا رضا مصور کاشی از دیگر نقاشان یا به عبارتی نگارگران فعال در این عرصه هستند و آثار زیبایی به جای گذاشته‌اند، اما هیچ یک عملکردی مانند رضا عباسی نداشتند.
از آثار بی‌نظیر این نگارگر می‌توان به موردی مانند جوان با چوب دستی، شاهنامه و خسرو و شیرین اشاره داشت. در رابطه با سایر نقاشی‌های سبک‌های آن دوره نیز هنرمندان برتر دیگری هستند که آثار زیبایی به جای گذاشته‌اند اما در رابطه با مکتب نگارگری اصفهان برترین نگارهای موجود آثار این هنرمند نامی است.
نتیجه گیری
هنر نگارگری یکی از هنرهای ظریف و بسیار زیبایی است که قدمتی دیرینه داشته و آثار بی‌نظیری از مکاتب مختلف آن به جای مانده است. اما مکتب نگارگری اصفهان مانند سایر هنرهای موجود در دوره صفویه به شکوفایی رسید و آثار بی‌نظیری از آن به جای ماند. شکوه این هنر به حدی بود که به سادگی توانست از مرزهای ما عبور کرده و دو پادشاهی بزرگ آن دوران را هم تحت تاثیر قرار دهد. هنر نگارگری مانند سایر هنرها توسط هنرمندان ایرانی به اوج شکوه و زیبایی خود دست یافت.
گالری نقاشی مکتب اصفهان
برای مشاهده ی گالری تابلو نقاشی کلیک کنید.
